Шекара беріктігі – ел тыныштығының кепілі

«Ақбалшық» шекара заставасында өткен бір күндік өмір

Жуырда ҚР Ұлттық қауіпсіздік комитетінің шекара қызметінің құрылғанына  27 жыл толды. Осы орайда ел мен жердің тыныштығын күзетіп, ұшқан құс, жорғалаған жыланға дейін қалт жібермей, қадағалап отыратын шекарашылардың жұмысы аса жауапты екендігін айта кеткен жөн. Мерейтой қарсаңында біз де журналистік қызметімізді бір күнге шекарашы шинеліне айырбастауды ұйғардық.

Сенбінің  таңы атысымен диктофон-фотоаппаратымды арқаланып, «Ақбалшық» шекара заставасына  келдім. «Ақбалшық» шекара застава бастығы аға лейтенант Алмас Бимұратұлы Жексембаев  жылы шыраймен қарсылап, әуелі ішкі жұмыстармен таныстырды. «Мен 1993 жылы Алматы облысы Талдықорған қаласында дүниеге келдім. 9-шы  сыныпты бітерген соң, Қарағанды қаласындағы  Талғат Бигелденов атындағы әскери мектебіне түстім. Әскери мектепті ойдағыдай бітірген соң, Алматы қаласындағы ҚР ҰҚК Шекара академиясына түстім. Академияны 2015 жылы бітіріп, мені Қостанай облысына жіберді. Өткен жылдан бастап осы «Ақбалшық» шекара заставасының бастығы  болып тағайындалдым. Жалпы, әр шекарашыға жүктелетін міндет – өз қызметіне асқан жауапкершілікпен қарау. Өйткені, ел мен жердің тыныштығы біздің мойнымызда. Жыл басынан бері біздің шекарада құқық бұзушылық болмады.Ал өткен жылы яғни, 2018 жылы біздің шекарада құқық бұзушылық орын алды. Біздің шекарашылардың қыралығымен  Қырғызстан азаматы ұсталды.  Шекарадан өтетін көліктерді, азаматтардың құжаттарын тексеріп, заңсыз заттарды алып өтпеуін қатаң қадағалап отырамыз, – деді Алмас Бимұратұлы.

Өзіне басқару тізгіні сеніп тапсырылған «Ақбалшық»  шекара заставасы Ресей Федерациясымен арадағы 116 шақырымға жуық шекара учаскесінің тыныштығын күн демей, түн  демей  күзетуде. Застава бастығы Алмас Жексембаевтың   айтуынша,  ел күзету  аманатын  арқалаған  басшыға түсетін  жүкті  бөлісе  көтеріп  жүрген өз  орынбасары  лейтенант  Ардаков Еркебұланның   да  ұжым  ісіне қосқан үлесі сүбелі екен. Шекара академиясының биылғы  жылғы түлегі лейтенант Еркебұлан Ардаков   шекара  маңы тұрғындарына  шекаралық  саясатты түсіндіруде,  жас  ұрпақты  отансүйгіштікке  тәрбиелеуде  тәуір  жұмыс атқарып келеді. Ауылдық әкімдікпен, мектеппен,  мәдениет  орындарымен өзара  іс-қимыл  ұйымдастырылған. Олардан  бөлек  ауылдағы  шаруа  қожалықтарымен де бірлескен жұмысты бір жолға қойған. Шекаралық аймақта егіндікпен  айналысатын  дихандар шекарашылармен жақсы қарым-қатынаста болуды жақсы түсінген. Себебі, ауыл халқының 70  пайызы жер емген дихандар.  Заң  талаптарына  сәйкес, өзара  түсіністік  тапқан  тараптар бір-бірін демеп отыратыны тағы бар.

Келесі кезекте застава бастығының орынбасары  шекара қызметкерлерінің сабақ оқитын бөлмесін көрсеткісі келетіндігін айтты. Мен «шекарашылар сабақ оқушы ма еді?» деп таңқалысымды жасыра алмадым. Сөйтсем, аптасына бес рет бір сағаттан жеке құрамға мемлекеттік шекараны бұзғанда шекарашыларының іс-әрекеті, байланыс құралдарын дұрыс пайдалана білу, мемлекеттік-құқықтық дайындық секілді сабақтар өткізіледі екен.

Кешкісін застава бастығының орынбасары, лейтенант Еркебұлан Ардаков  шекарашыларға сапқа тұруға бұйырды. Қаз-қатар тізілген сарбаздардың киген киімдерін, сапта дұрыс тұруларын тексеріп шықты.

Содан кейін застава бастығының орынбасары Еркебұлан Ардаков  қызметтік иттермен таныстырды. Бізді көре сала «Хантра » пен «Эликтр» құлақтары тік тұрып, арсылдай жөнелді. Кинолог ит жетекшісінің нұсқаушысы Виктор Николаевич Максимюктың  айтуынша, заставадағы иттер із кесуші және сақшы болып екіге бөлінеді екен.

Также сегодня рассказ пойдет о Викторе Николаевиче Максимюк, который почти 15 лет своей жизни посвятил этому нелегкому, но благородному делу.

– Я попал служить на должность старшего вожатого служебных собак пограничной заставы «Магнай» Карабалыкского района, а через полгода был отправлен в Алматинский  центральный питомник, где выучился на инструктора розыскных собак, стал командиром отделения специалистов, – делится с нами в беседе бывалый солдат. – После обучения прибыл снова в «Магнай» и меня назначили на должность. В сентябре 2006 года я перевелся сюда на пост «Ақбалшық». Многое пережито за эти годы. Были неоднократные незаконные пересечения границы, тогда еще не было Таможенного союза, были попытки провоза контрабанды. Нарушения и задержания были. И сейчас, конечно, бывают нарушения, но редко. В основном нарушения производятся лицами с Таджикистана, Узбекистана, Киргизии, которые едут в Россию на заработки.

Мы попросили Виктора Николаевича немного рассказать о лохматых пограничниках – собаках, чем они различаются, как их дрессируют.

– Есть специальные собаки, которые находятся на пунктах пропуска, которые надрессированы на поиск наркотиков, взрывчатки и других запрещенных предметов, а есть розыскные собаки, которые находятся на пограничных заставах, и дрессируются для розыска по следу. За много лет наблюдений за этими животными я обратил внимание, что они, как и люди, бывают по характеру холериками и сангвиниками, знатоки по щенку определяют характер будущего погранца. Если сангвиник, то он будет хорошо работать по поиску наркотических и взрывчатых веществ. Очень работоспособны служебные собаки-холерики, но в плане воспитания тяжелее поддаются. Они очень умные и преданные животные. Собака служит 8 лет, а затем уходит на заслуженную «пенсию». Для каждой собаки у нас, начиная со снаряжения и заканчивая хозинвентарем, все индивидуально. Насчет кормежки- для каждой собаки выдается определенная норма продуктов, для них мы готовим. Для каждой собаки существует своя норма, то есть для каждой собаки дежурный повар готовит. В ход идут все овощи, различные крупы, консервы. Норма для собаки на сутки: 600 г. крупы, 300 гр. овощей 15 гр. соли, 30 гр. жира 320 гр. консервы.

Султанбек Кожанов